Przewodnik po polskiej
muzyce sakralnej
Marcin Tadeusz Łukaszewski
Zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Marek Jasiński
MAREK JASIŃSKI, urodzony 10 września 1949 w Stargardzie Szczecińskim, zmarły 15 lutego 2010 w Cluj-Napoca (Rumunia). Kompozytor i pedagog.
W 1974 ukończył z wyróżnieniem studia na Wydziale Wychowania Muzycznego, a w 1979 studia na Wydziale Teorii, Kompozycji i Dyrygentury w klasie Andrzeja Koszewskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu. Doskonalił się na Kursie Kompozytorskim w Borovec w Bułgarii, organizowanym przez Międzynarodową Radę Muzyczną UNESCO (1983 i 1987) oraz w Podyplomowym Studium Doskonalenia Pedagogicznego (1987)[1].
Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szczecińskiej filii Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu, w punkcie konsultacyjnym gdańskiej Akademii Muzycznej im. St. Moniuszki w Koszalinie, podjął także współpracę z Zespołem Szkół Muzycznych im. F. Nowowiejskiego w Szczecinie. W latach 1990-1996 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Pedagogiki Instrumentalnej w szczecińskiej filii Akademii Muzycznej w Poznaniu, a w 1994 funkcję kierownika tej filii. W 1995 został zatrudniony na Wydziale Kompozycji i Teorii Muzyki Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy. W latach 1999-2005 był dziekanem tego wydziału. W 1999 (2000 ?) r. uzyskał tytuł profesora sztuk muzycznych. Wykładał kompozycję, propedeutykę kompozycji, instrumentację, kontrapunkt, harmonię oraz prowadził seminaria prac magisterskich.
Zasiadał w jury festiwali i konkursów w kraju i za granicą. Był współorganizatorem cyklu koncertów w Meklemburgu oraz prezesem Pomorskiego Stowarzyszenia Instrumentalistów Akademia.
Kompozycje Marka Jasińskiego wykonywano w większości krajów europejskich, m.in. w Austrii (m.in. Światowe Sympozjum Chóralne w Wiedniu), Niemczech (m.in. Festiwal Chóralny we Frankfurcie nad Menem), a ponadto w Argentynie, Australii, Izraelu, Japonii, Kanadzie i Stanach Zjednoczonych, a także na wielu festiwalach w Polsce. Należą do nich: Festiwal Młodej Muzyki Polskiej w Szczecinie, Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej w Kamieniu Pomorskim, Festiwal Pieśni Chóralnej w Międzyzdrojach, Festiwal Polskiej Muzyki Współczesnej (Musica Polonica Nova) we Wrocławiu, Międzynarodowy Festiwal im. Witolda Lutosławskiego w Szczecinie, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej „Gaude Mater” w Częstochowie, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, Poznańska Wiosna Muzyczna. Jego utwory zostały nagrane przez rozgłośnie radiowe i telewizyjne w Polsce, Danii, Francji, Niemczech, Szwajcarii, Watykanie i Stanach Zjednoczonych, jak również opublikowane przez takie polskie wydawnictwa muzyczne, jak: Agencja Autorska, Ars Nova, Brevis, PWM, PZChiO oraz zagraniczne: Edition Coeur Joje (Francja), Edition Musik-Contact (Niemcy), Gehrmans Musikforlag (Szwecja), Musikverlag Ferrimontana, Roger Dean Publishing Company (USA).
Za twórczość kompozytorską został uhonorowany licznymi nagrodami. Należą do nich następujące: 1981 – II nagroda na Konkursie Kompozytorskim im. St. Wiechowicza, 1984 – I i II nagroda na Konkursie Episkopatu Polski, 1984 – III nagroda na Konkursie Kompozytorskim im. St. Wiechowicza, 1987 – II nagroda na konkursie kompozytorskim w Tours we Francji, 1988 – III nagroda na Konkursie Śląskiej Trybuny Kompozytorów, 1989 – Nagroda Województwa Zachodniopomorskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie twórczości muzycznej, 1996 – I nagroda na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim w Gdańsku, 1997 – Nagroda Artystyczna Miasta Szczecin, 2000 – Nagroda I st. Rektora Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, 2000 – Nagroda Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego, 2003 – Medal Komisji Edukacji Narodowej za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania, 2006 – Srebrny Medal „Gloria Artis”, 2007 – Nagroda św. Brata Alberta za twórczość sakralną, 2007 – nominacja nagrania Symfonii „In Principio” (produkcja: Radio Szczecin) w kategorii „najlepszy polski utwór muzyczny” na 59. festiwalu Prix Italia w Weronie, 2008 – Nagroda „Zachodniopomorskiego Nobla”, 2010 – Honorowa Nagroda Prezydenta Miasta Szczecina w uznaniu wybitnych osiągnięć kompozytorskich i pedagogicznych.
[1] Fotografie pochodzą ze strony internetowej Stowarzyszenia im. Profesora Marka Jasińskiego, http://www.marekjasinski.org.pl, dostęp: 20.09.2020.
O MUZYCE RELIGIJNEJ
Marek Jasiński jest zaliczany do grona najwybitniejszych twórców swojego pokolenia, obok Stanisława Moryto, Piotra Mossa czy kompozytorów pokolenia stalowowolskiego (Eugeniusz Knapik, Andrzej Krzanowski, Aleksander Lasoń). Debiutował organową Passacaglią (1977), pisaną na studiach – zapewne nie bez wpływu wielkiego Jana Sebastiana Bacha i jego słynnej Passacaglii c-moll. Mimo sięgania przez kompozytora po różne gatunki i formy muzyczne, również do tekstów niesakralnych, dominujący w jego dorobku jest nurt muzyki o tematyce religijnej. Ujawnił się on w dorobku kompozytora wcześnie, w roku 1982, kiedy był twórcą młodym, zaledwie trzy lata od ukończenia studiów kompozytorskich. Napisał wówczas Voce mea ad Dominum clamavi na solistów i chór mieszany (1981-1982) oraz orkiestrowe De profundis (1982) – dzieła powstające w trudnym okresie stanu wojennego. Od tego czasu Jasiński rokrocznie sięgał po wątek sakralny, piszcząc dzieła chóralne a cappella i wokalno-instrumentalne.
Szczególną rolę odegrał jako autor wielu form wokalno-instrumentalnych na chór i orkiestrę (lub z solistami), o emocjonalnym ładunku i dramatycznej wymowie, a przede wszystkim znakomitych pod względem warsztatu kompozytorskiego i świetnej orkiestracji. Wśród wielkich dzieł oratoryjno-kantatowych na czoło wysuwają się dwie symfonie: Symfonia „In Principio” na baryton solo, chór mieszany i wielką orkiestrę symfoniczną (2003 lub 2005) oraz Symfonia „Mater Omnium Sapientia” na sopran, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (2007), ponadto takie dzieła, jak: Requiem na chór dziecięcy, chór mieszany i orkiestrę (1989), Da pacem Domine na alt, baryton, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (1994-1995) czy Stabat Mater na chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (2002).
Utwory chóralne a cappella są obszarem najbardziej pojemnym w twórczości sakralnej Marka Jasińskiego. Są to co najmniej 42 kompozycje pisane w latach 1982-2009, a więc przez cały okres aktywności twórczej kompozytora, w regularnym, rocznym rytmie.
